Beschrijving
Frank Pothoven heeft dit microscoop uitgebreid bekeken en zijn bevindingen voor ons opgeschreven (klik hier voor zijn foto’s).
Het betreft een optisch instrument met verlichting, oculair en objectief. Het is bedoeld om verticaal te worden gebruikt.
Het instrument bestaat uit een tubus zonder merk/logo, met scherpstelmogelijkheid. Daarop een behuizing met prisma, blinderingsplaat, oculair en een tussenblok met een draaibaar kruisplaatje, draaihoek bedraagt ca. 35°, de functie hiervan is onduidelijk. Het prisma is van het omkeertype met een hoek van 90°, de behuizing hiervan draagt geen merk/logo. Het oculair heeft vijf elementen en is gemerkt ‘PK10× (15,5)’ en lijkt daarmee van Carl Zeiss Jena, hoewel ook deze aanduiding ontbreekt.
De tubus zelf heeft geen optische elementen en is via de scherpstelling gemonteerd op een fixeerblok, dit is waarschijnlijk niet origineel: het blok is verroest en niet geheel in lijn gemonteerd. Het instrument heeft geen objecttafel.
Onder de tubus zit een verloopstuk met fixeerring. Deze lijkt ook niet origineel, gezien de roestsporen en het grove formaat. Het verloopstuk houdt een lenshouder vast met een enkele lens.
Aan deze lenshouder zit een kubusvormig blok zonder serienummer, gemerkt ‘Beck Kassel CBS Germany OK’, met aan één zijde een verlichtingsunit met 6 volts microscooplamp met instelbaar diafragma, een lensje voor gelijkmatige verlichting en een filterhouder. Aan de onderzijde van het blok zit een objectief, gemerkt A1 Bleeker Zeist, serienummer 75362.
In het blok zit een draaibaar glasplaatje/halfdoorlaatbare spiegel, met de bediening aan de buitenzijde. Het lijkt erop dat dit plaatje bedoeld is om het licht door het objectief op het object te richten, maar de draaihoek roept vraagtekens op, deze zou 45° moeten zijn, maar lijkt minder.
De optische eigenschappen zijn goed, het te bekijken voorwerp wordt haarscherp en rechtstandig afgebeeld in het oculair. De werkafstand bedraagt ca. 75 mm. De toepassing van de verlichtingsunit voor het uiteindelijke beeld is nog enigszins onduidelijk.
Door het ontbreken van de nodige merktekens en de toevoegingen van grove en roestige onderdelen lijkt dit instrument een zelfbouwgeschiedenis te hebben. Het geheel is zeker niet in deze hoedanigheid uit een productielijn afkomstig. Het fixeerblok aan de scherpstelling duidt op een alternatieve bevestiging aan een extern statief, de fixeerring aan het verloopstuk is bovenmatig uitgevoerd. Herkomst van de tubus is onzeker, zou Beck Kassel CBS kunnen zijn, evenals de verlichtingsunit. Alleen het kubusvormig blok en het objectief zijn met zekerheid aan een merk te koppelen.
Dit instrument lijkt sterk op een inspectie-microscoop, ook gezien de matige vergroting (20×?), als zodanig waarschijnlijk afkomstig uit een onderzoeks- of industrie-omgeving. Het is vergelijkbaar met onderstaand voorbeeld van een Carl Zeiss-meetmicroscoop.
