×

Samengesteld achromatisch microscoop, statief ‘Standart 14’

Jaar/Periode

1964-1970

Maker

ZEISS

Land

Duitsland

Signering

Carl Zeiss / West Germany / 4761196

Categorie

Microscopen

Optisch 1

Samengesteld

Optisch 2

Achromatisch

Afmetingen van het microscoop (h x b x d)

36.5 × 17 × 26 cm

Herkomst

L. Smid, Delft

Inventarisnummer

SM 15

Beschrijving

Microscoopstatief van gegoten aluminium, lichtgrijs gemoffeld. In de voet ingebouwd de lamp met condensor en prisma. Onderaan de statiefarm een blok met daarin de grof- en de fijninstelling die op de tafel werken. De arm eindigt in een ring waar bovenop via een bajonet de binoculairtubus is bevestigd, onderaan de ring de viervoudige objectiefrevolver. Er is een uit twee elementen bestaande condensor volgens Berek. De brandpuntsafstand van de totale condensor bedraagt 12.95 mm, bij zwakke objectieven wordt alleen het onderstuk gebruikt door het bovenste element weg te klappen. De brandpuntsafstand van dit onderstuk bedraagt 48.09 mm. Het irisdiafragma bevindt zich tussen beide elementen in het brandvlak van het bovenste element. Bij de condensor is een filterhouder. Met grote kruistafel.
Met transformator Wild / Heerbrugg (h = 11.6 cm, b = 17.7 cm, d = 19 cm) en reservelamp.
Er zijn twee sets oculairen Kpl 8× en Kpl 12.5×, de ‘8×’ oculairen zijn pas later toegevoegd, en nog niet nagemeten.

Oculair 12.5×
Brandpuntsafstand (mm) 19.92
Vergroting 12.55

Alle objectieven zijn berekend voor een tubuslengte van 160 mm.
Plan 2.5, NA 0.08, zonder dekglas, serienummer 4384600.
Plan 25, NA 0.45, dekglas 0.17 mm (later toegevoegd, niet onderzocht).
Neofluar 10×, NA 0.30, zonder dekglas, serienummer 4786904.
Neofluar 40×, NA 0.75, dekglas 0.17 mm, serienummer 4823158. Dit objectief is beschadigd (gevallen?).
Neofluar 63×, NA 0.90, met dekglascorrectie 0.11-0.23 mm (later toegevoegd, niet onderzocht).
Neofluar 100×, NA 1.30 Oel, no. 4599836. Op de achterste lens lijkt een kras te zitten.

De objectieven zijn gemeten aan het Bleeker-microscoop, het 2.5× en het 10× met een 10 maal vergrotend Huygens-oculair, het 40× en 100× met een 5 maal vergrotend Huygens-oculair.

Objectief 2.5 10 40 100
Brandpuntsafstand (mm) 57.22 16.49 4.60 1.99
Vergroting 25.58 98.40 201.72 492
Numerieke apertuur 0.085 0.31 0.79 1.33
Scheidend vermogen (µm) 4 1.3 < 0.8 < 0.8

Objectief 2.5: startest goed.
Objectief 10×: startest goed, alleen zijn de buigingsringen wat ‘rafelig’, de diatomee Navicula lyra wordt in lijnen opgelost.
Objectief 40×: vertoont wat sferische overcorrectie en een zonefout. De diatomee Pleurosigma angulatum wordt in stippen opgelost, Surirella gemma in lijnen.
Objectief 100×: vertoont wat sferische ondercorrectie, de buigingsringen zijn wat onregelmatig van vorm (hetgeen veroorzaakt wordt door de beschadiging op het bovenste lenselement), het beeld is duidelijk gekromd. De diatomee Surirella gemma wordt in stippen opgelost.